بررسیِ بینامتنیِ نگارة پادشاهی جمشید از شاهنامة بایسنقری

نویسنده

چکیده مقاله:

از آنجا که بخش عمدة تاریخ نقاشی ایران را کتاب‌آرایی‌ تشکیل می‌دهد، برای ریشه‌یابی سابقة تصویری بسیاری از مضامین، همچون اساطیرِ ایران باستان، باید به این منابع مراجعه کرد. جمشید یکی از شهریاران مطرح اساطیری با ریشه‌های هند و ایرانی است که در شاهنامه‌های مصور بسیاری به تصویر درآمده ‌است. مجلس پادشاهی جمشید که در شاهنامة بایسنقری و مکتب هرات و در عهد تیموری خلق شده، از جمله سرآمدان آثاری با این مضمون است. نقاش این نگاره ناشناس است. به این ترتیب برای شناخت ویژگی‌های نگاره به بررسی اجمالی مکتب هرات و شاهنامة بایسنقری پرداخته شده ‌است. با توجه به پیوند کتاب‌آرایی با ادبیات و با استناد به مصداق مفهوم بینامتنیت در مطالعات مربوط به نقاشی ایران، تحلیل تطبیقی متن تصویری با نوشتاری روش این پژوهش در نظر گرفته شده ‌است. این نگاره با دو رویکرد ویژگی‌های صوری و جوهری در رابطة بینامتنی تحلیل شده ‌است. به این منظور جستجوی ریشه‌های این اسطوره در متون نوشتاری ناگریز می‌نماید. در نهایت از طریق تحلیل بینامتنی این نگاره می‌توان دریافت پیوند میان متن نوشتاری و تصویری در هر دو سطح مذکور به شکلی جامع نمود پیدا کرده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه تطبیقی نگارگری ایرانی و نظریه شمایل‌شناسی آروین پانوفسکی؛ بررسی موردی نگاره پادشاهی جمشید از شاهنامه بایسنقری

 قرن بیستم، شاهد ظهور متراکم شیوه‌های مختلف در تحلیل و نقد آثار هنری بود. آروین پانوفسکی نظریه‌پرداز هنر در حوزه تصویر، گستره وسیعی از نقاشی تا سینما و پویانمایی را موردبررسی قرار داده است. او واژه کهن شمایل را برگزید و آن را از جایگاه سنتی و متعارف خود فراتر برد. اهمیت پانوفسکی در اندیشه معاصر، تدقیق دو روش شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی است. در این روش تحلیل، برای رسیدن به معنای چندگانه اثر هنری ب...

متن کامل

پیشه نگاری در هنر ایران (بررسی پیشه های بازنمای یشده در نگاره پادشاهی جمشید از مجموعه شاهنامه بایسنقری)*

مطالعه آثار و دست ساخته های متنوع در ایران، ما را به این نتیجه رهنمون می سازد که بسیاری از حِرف و فنون سنتی ایراناز پیشین های کهن در این سرزمین برخوردار می باشند؛ اما امروزه به دلایل گوناگون کمتر اطلاعاتِ مکتوب و دقیقی از فناوری وشیوه های تولید این محصولات در گذشته در دسترس می باشد؛ به همین دلیل استفاده از اسناد و منابع غیر مستقیم، گاه اطلاعاتمفیدی را در این زمینه به دست م یدهد. در این میان نگارگ...

متن کامل

روابط بینامتنی رمان «کیخسرو» با داستان «پادشاهی کیخسرو» در شاهنامه

بازآفرینی اسطوره یکی از رهیافت­های شاخص در ادبیات پسامدرن است. این ویژگی­ امکان بررسی روابط بینامتنی آثار پست­مدرن با متن­های اسطوره­ای را فراهم می­آورد. شاهنامه به عنوان متنی اسطوره­ای، زیرمتن یا پیش­متن بسیاری از رمان­های مدرن و پست­مدرن قرار گرفته­است. یکی از این متون رمان «کیخسرو» اثر آرش حجازی است که در آن داستان جنگ بزرگ کیخسرو در شاهنامه، بازآفرینی و بازخوانی شده­است. این جستار، بر اساس ...

متن کامل

روابط بینامتنی رمان «کیخسرو» با داستان «پادشاهی کیخسرو» در شاهنامه

بازآفرینی اسطوره یکی از رهیافت­های شاخص در ادبیات پسامدرن است. این ویژگی­ امکان بررسی روابط بینامتنی آثار پست­مدرن با متن­های اسطوره­ای را فراهم می­آورد. شاهنامه به عنوان متنی اسطوره­ای، زیرمتن یا پیش­متن بسیاری از رمان­های مدرن و پست­مدرن قرار گرفته­است. یکی از این متون رمان «کیخسرو» اثر آرش حجازی است که در آن داستان جنگ بزرگ کیخسرو در شاهنامه، بازآفرینی و بازخوانی شده­است. این جستار، بر اساس ...

متن کامل

بازخوانش بینامتنی منظومة «جمشید و خورشید» سلمان ساوجی از منظر تاریخگرایی نو

در تاریخ ادبیات ایران، آثاری به مقتضیات فکری و فرهنگی زمانه آفریده شده‌اند که می‌تواند در رویکردی بازخوانشی ضمن اشاره به روانشناسی فردی و اجتماعی آن عصر، حلقه‌هایی از جریان‌شناسی ادبی در تکمیل خلأهای نگرش ساختاری باشند؛ منظومة «جمشید و خورشید» سلمان ساوجی(778ه.ق)، یکی از این آثار است که با وجود غفلت محققان؛ ظرفیتهایی قابل تأمل برای تأکید بر نگرش ساختاری و شبکه‌ای به آثار ادبی یک دوره دارد. این...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 28

صفحات  47- 54

تاریخ انتشار 2014-03-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023